Mustafa Kemal’in Hayatı Kısaca
Türkiye Cumhuriyeti kurucusu Mustafa Kemal’in hayatını yazmak kitaplara sığar ancak ama özellikle sınavlara yönelik çalışanlar Mustafa Kemal ATATÜRK’ün hayatını kısa da olsa sizlerle paylaşmak istedik.
Mustafa, 1881 senesinde Selanik’te doğdu. Babası Ali Rıza Efendidir. Annesi Feyzullah Efendinin kızı Zübeyde Hanımdır.
Mustafa Kemal’in Öğrenim Gördüğü Okullar
- Mahalle Mektebi
- Şemsi Efendi İlkokulu
- Mülkiye Rüştiyesi (sivil ortaokul)
- Selanik Askeri Rüştiyesi (Bu okul Mustafa’nın ‘’Kemal’’ unvanını aldığı okuldur.)
- Manastır Askeri İdadisi (Lisesi)
- İstanbul Harp Okulu
- İstanbul Harp Akademisi (Mustafa Kemal’in kurmay yüzbaşı olarak mezun olduğu okuldur.)
Mustafa Kemal’in Askerlik Hayatı
- Mustafa Kemal 1905 yılında Şam’da görev yapan 5. Orduya atandı. Bu ordunun süvari alayında stajyerlik icra etti. Mustafa Kemal Şam’da bulunurken gizlice Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kurdu.
- Mustafa Kemal 1907 senesinde Selanik’te bulunan 3. Orduya tayin oldu.
- 1909 yılında 31 Mart Vakası’nı bastırmak amacıyla İstanbul’a yola çıkan Hareket Ordusunda kurmay yüzbaşı olarak görev yaptı. İsyan bastırıldıktan sonra tekrar Selanik’e geri döndü.
- Mahmut Şevket Paşa ile birlikte 1910 yılında Arnavutluk harekatına katıldı.
- Yine 1910 senesinde Fransa’ya giderek Picardie Manevralarına katıldı.
- Gönüllü olarak 1911’de Trablusgarp’a gitti. Mustafa Kemal, Trablusgarp’ta ilk askeri başarısına imza attı. Derne ve Tobruk bölgelerinde ilk defa emperyalizme karşı mücadele etti. Trablusgarp’ta iken binbaşılığa terfi etti.
- 1912 yılında I. Balkan Savaşı’nda Çanakkale Gelibolu’da görev yaptı. Bu durum kendisinin Gelibolu’yu tanımasını sağladı. Bu da Birinci Dünya Harbi’nde Çanakkale cephesinde başarılı olmasında çok etkili oldu.
- 1913 senesinde 2. Balkan Savaşı’nda Edirne’nin geri alınmasında çok önemli görevler yaptı.
- 1913 senesinde Sofya Askeri ateşeliğine görev icra etmek üzere atandı.
- 1914 yılında yarbaylığa terfi etti.
- 1914 yılında 1. Dünya Savaşı başında kurulma aşamasında olan 19. Tümen Komutanlığına atandı ve Arıburnu ile Anafartaları da içine alan bölgenin komutanı oldu.
- 1915 yılında albaylığa terfi etti.
- 1916 senesinde Diyarbakır’da bulunan kolordu komutanlığına atandı. Kolordu komutanı iken tuğgeneralliğe terfi etti ve Muş ile Bitlis’i Ruslardan geri aldı.
- 1917 senesinde Kafkaslardaki 2. Ordu komutan vekilliğine atandı.
- 1917 yılında 7. Ordu komutanlığına atandı. Bölgenin içinde olduğu durumla ilgili bir rapor hazırlayıp İstanbul’a yolladı. Gönderdiği rapor kabul edilmeyince icra ettiği görevinden istifa edip İstanbul’a döndü.
- 1918 yılının Ağustos’unda tekrar 7. Ordu Komutanlığına atandı.
- 1918 yılının Ekim ayında Yıldırım Orduları Grup komutanlığı görevine atandı.
- Mondros’tan sonra Yıldırım Orduları Grubu ve 7. Ordu komutanlığı kaldırıldığı için İstanbul’a geldi.
- 30 Nisan 1919’da 9. Ordu Müfettişliğine atandı.
- 16 Mayıs 1919 senesinde bandırma vapuru ile İstanbul şehrinden ayrıldı.
- 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıktı ve milli mücadele çalışmalarına başladı.
- 7-8 Temmuz 1919’da Amasya genelgesinden sonra resmi görevinden ve askerlik mesleğinden istifa etti.
- 1921 yılında Eskişehir – Kütahya yenilgisinden hemen sonra TBMM tarafından Mustafa Kemal’e başkomutanlık yetkisi verildi. Böylece Mustafa Kemal askerlik görevine geri döndü.
- 1921 senesinde Sakarya savaşından sonra gazilik unvanı ve mareşallik rütbesi aldı.
Mustafa Kemal’in Yazdığı Kitaplar
- Nutuk (Söylev) : 1919 ve 1927 yılları arasında askeri ve siyasi gelişmeleri ele aldı.
- Medeni Bilgiler (Vatandaşlık Bilgisi) : 1929-1930 seneleri arasında yazdığı bu eser uzun seneler boyunca liselerde okutulmuştur.
- Takımız, Muharebe Takımı
- Cumalı Ordugahı
- Bölüğün Muharebe Eğitimi
- Subay ve Komutanla Konuşmalar
- Geometri Kılavuz
Mustafa Kemal Atatürk’ün Kişiliği ve Özellikleri
- Vatan ve millet sevgisi olan bir kişilikti.
- Mantıklı ve gerçekçi olan bir şahsiyetti.
- Yaratıcı düşünceli biriydi.
- İdealist biriydi.
- İleri görüşlüydü.
- Önder bir kişiliğe sahipti.
- İnkılapçı bir yönü vardı.
- Birleştirici ve bütünleştirici bir kişilikti.
Mustafa Kemal’in Kuruluşunda Yer Aldığı Basın Kuruluşları
- Mimber Gazetesi (1918): Mondros’tan sonra İstanbul’da çıkardığı gazetedir.
- İrade-i Milliye Gazetesi (1919): Sivas Kongresinden sonra milli mücadelenin propagandasını yapmak için Sivas şehrinde çıkardığı gazetedir.
- Hakimiyet-i Milliye Gazetesi (1920) : Heyet-i Temsiliye Ankara’ya geldikten sonra milli mücadelenin propagandasını yapmak için Ankara şehrinde çıkarılan gazetedir. Bu gazete 44. Sayısıdan itibaren adını Ceride-i Resmiye olarak olarak değiştirmiş ve TBMM’nin resmi yayın organı olmuştur.
- Anadolu Ajansı (1920) : Diğer yayın organları gibi Anadolu Ajansı da milli mücadele propagandasını yapmak için çıkarılmıştır. Mustafa Kemal bizzat bu yayın organın başında bulunmuş ve bu yayın organı günümüzde de varlığını sürdürmektedir.
Mustafa Kemal’in kuruluşunda yer aldığı basın kuruluşlarını hatırlayabilmek adına şifreleyecek olursak ortaya HAMİ isminde kolay kolay unutulmayacak bir isim çıkmaktadır. Hatırlamanız gereken yerde HAMİ ismi aklınıza gelirse bu kuruluşları da unutmazsınız.