Tarih Biliminde İnceleme Yöntemleri
Tarih araştırmalarında inceleme yöntemleri oldukça önemlidir. Tarih biliminin, doğru bilgiye ulaşması için kendine has bir yöntemi vardır. Bu yazımda tarih biliminde yöntemleri ele alıp aşamalarını sırayla paylaşacağım.
1. Tarama (Kaynak Arama)
Tarihi bilgilerin doğru ve güvenilir olması için gerekli olan her türlü bilgi ve verilerin belirlendiği aşamadır.
Geçmişte yaşanan tarihi bir olay hakkında bilgi veren her türlü malzemeye kaynak (belge) denir.
Kaynaklar oluştuğu dönem ve tarihçinin kullanım önceliğine göre iki gruba ayrılır:
a. Birinci Elden Kaynaklar : Tarihi olayın yaşandığı döneme ait kaynaklardır. Tarihçi için öncelikli olan kaynaktır.
b. İkinci Elden Kaynaklar : Olayın meydana geldiği döneme yakın veya o dönemin kaynaklarından yararlanılarak oluşturulan kaynaklardır.
Kaynaklar türüne göre aşağıdaki biçimde sınıflandırılır:
a. Yazılı Kaynaklar : Paralar, kitabeler, mühürler, fermanlar,antlaşmalar vb.
b. Yazısız Kaynaklar : Heykeller, süs eşyaları, mimari kalıntılar, , mağara resimleri vb.
c. Sözlü Kaynaklar : Efsaneler, destanlar, hikayeler, menkıbeler vb.
d. Sesli – Görüntülü Kaynaklar : Filmler, fotoğraflar, ses kayıtları, kamera kayıtları vb.
2. Tasnif (Sınıflandırma)
Tarih araştırmalarında elde edilen veriler zamana, mekana ve konuya göre sınıflandırılır.
3. Tahlil
Elde edilen kaynakların yeterli olup olmadığının kontrol edildiği aşamadır. Eksik kaynak varsa yeni kaynaklarla çalışma desteklenir.
4. Tenkit (Eleştiri)
Elde edilen kaynakların güvenirliğinin araştırıldığı aşama olarak bilinir.
5. Terkip (Sentez)
Verilerin bir araya getirilip sonuca ulaşılması aşamasıdır. Bu aşamada eser kaleme alınır.
Tarih biliminin araştırma yöntemlerini ele aldığımız yazımızın sonuna geldik. Bir sonraki yazıda görüşmek dileğiyle.
